رایج ترین سوال بیماران برای انتخاب بهترین روش لاغری به کمک روش های تهاجمی و غیر تهاجی همواره یک سوال هست و آن این است که کدام روش لاغری برای من بهتر است.برای پاسخ به این سوال در گام نخست میبایست میزان اضافه وزن بیماران را دانست و مرحله بعد اطلاع از تمایل بیمار به انجام روش های تهاجمی مانند اسلیو معده یا بای پس ویا آنکه انجام روش های کم تهاجمی و آندوسکوپی مانند بوتاکس معده یا بالون معده میباشد. در این مقاله سعی شده تا درباره شاخص توده بدنی مناسب هر بیمار برای انجام هرکدام از روش های لاغری صحبت شود.
مهمترین نکته قبل از انجام هر اقدام لاغری آن است که بدانیم،تمامی روش های لاغری تا زمانی که بیماران پس از اقدامات لاغری،سعی در تغییر سبک زندگی و عادت سازی جدید نداشته باشند،هیچکدام از روش های لاغری نمیتوانند در دراز مدت برای بیمارن نتایج پایداری همراه داشته باشند.در واقع روش های لاغری مختلف ممکن است در کوتاه مدت نتایج گوناگونی بر اساس وزن اولیه بیماران داشته باشند اما در صورتی که بیماران سبک زندگی خود را پس از این جراحی های توانند تغییر دهند،نتایج حاصل از روش های لاغری مختلف،قابل برگشت میباشد.
انواع جراحی های چاقی
یکی از مشکلات و دغدغه های انسان ها از گذشته تا به امروز پیدا کردن بهترین روش لاغری بوده است.در واقع روش های لاغری غیر تهاجمی و تهاجمی بسیار متفاوتی تا به امروز معرفی شده است.اما در حال حاضر فقط چندین روش لاغری با جراحی مورد تایید مراجع علمی میباشد که در سراسر دنیا همه روزه تعداد زیادی از آنها انجام میگردد.اینکه جراحی مناسب شما کدام یک از روش های جراحی لاغری میباشد به فاکتور های بسیار مختلفی بستگی دارد که در این پست به صورت کامل درباره آنها صحبت میکنیم
به طور کلی تمامی افرادی که از اضافه وزن رنج میبرند میبایست به عنوان نخستین گام لاغری،ورزش و رژیم غذایی را آغاز کنند.ورزش و رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی به عنوان بهترین و اولین راه لاغری محسوب میشود.در صورتی که این روش های غیر تهاجمی برای کاهش وزن موثر نباشند،میبایست اقدامات پیشرفته تر نظیر مصرف دارو یا روش های تهاجمی تر برای لاغری مدنظر قرار گیرد.
بهترین شاخص توده بدنی یا BMI برای شروع اقدامات لاغری،حدود30میباشد،این شاخص توده بدنی برای اقدمات لاغری مانند بالن یا بوتاکس معده مناسب میباشد. بهترین شاخص توده بدنی برای انجام جراحی های لاغری مانند اسلیو معده و بای پس،BMIحدود40میباشد.البته در مواردی که فشارخون بالا یا قند خون و همچنین بیماری های متابولیک دیگری وجود داشته باشد،میتوان از روش های جراحی در BMIبین 35تا40هم سود برد.
جراحی اسلیو معده
اسلیو معده یا همان آستینی کردن معده عبارت است از یک جراحی نوین که در آن حجم وسعی از معده برداشته شده و صرفا یک حالت آستینی شکل از معده باقی میماند.تقریبا شکل نهایی معده با جراحی اسلیو به اندازه یک موز متوسط میباشد.جراحی اسلیو با دو مکانیسم عمده موجب محدود شدن غذای بیماران میشود.مکانیسم اول و اصلی آن کاهش حجم معده میباشد که بلافاصله با مصرف میزان کمی از غذا معده پر شده و بیماراحساس سیری میکند و همین امر موجب کاهش حجم غذای بیماران میشود.
مکانیسم دوم جراحی اسلیو که باعث کمتر غذا خوردن بیماران میشود،کاهش ترشح هورمون گرلین یا همان هورمون گرسنگی در فرد میشود.در واقع هورمون گرلین یا هورمون گرسنگی از قسمت فوندوس معده ترشح میشود.این قسمت به صورت کامل در جراحی اسلیو از بدن خارج میشود و دیگر فرمان گرسنگی از طریق هورمون گرلین در بدن صادر نمیشود.این روش جراحی به هیچ عنوان قابل برگشت به قبل نیست زیرا حدود80درصد معده به صورت کامل از بدن خارج میشود.
مزایا و معایب جراحی اسلیو
اسلیو معده در واقع شایع ترین جراحی چاقی در ایران میباشد که همه روزه تعداد زیادی از آن در سطح کشور انجام میشود.زمان این عمل با توجه به شرایط بیمار و مهارت جراح از حدود یک تا3ساعت متغییر میباشد.البته گاها جراحی های همزمان نیز مانند جراحی کیسه صفرا ممکن است زمان کلی عمل را حدود یک ساعت افزایش دهد.در گذشته باور عمومی بر آن بود که با برداشتن معده،دیگر تمامی فرمان های گرسنگی به صورت کامل در بدن حذف شده و فرد هیچگاه گرسنه نمیشود
اما موارد بسیار متعددی از جراحی های اسلیو وجود دارند که همچنان میل به غذا داشته و به خصوص مشکل ریزه خواری بیماران همچنان پابرجا بوده و حتی برخی بیماران پس از انجام اسلیو معده دچار ریزه خواری شده اند.در تحقیقات جدیدتر مشخص گردیده که مسیر های عصبی بسیار متنوع تری در ایجاد احساس گرسنگی و میل به شیرینی و شکلات به غیر از مسیر های عبوری از معده وجود دارند که حتی با برداشتن معده،همچنان این احساسات پابرجاهستند
یکی از معایب بزرگ جراحی اسلیو معده،امکان افزایش سایز معده و افزایش ظرفیت معده برای جا دادن مواد غذایی میباشد.در واقع به مرور زمان و عدم رعایت بیماران،امکان افزایش حجم معده و بازگشت وزن وجود دارد.یکی از مسائل دیگری که با جراحی اسلیو معده تشدید میابد،بازگشت اسید معده یا همان ریفلاکس میباشد،به همین دلیل بیماران مبتلا به ریفلاکس یا سوزش معده توصیه میشود که جراحی های جایگزین مانند بای پس کلاسیک انجام دهند.در گذشته بیمارانی که پس از جراحی اسلیو،دچار برگشت اسید های شدید بودند،با جراحی ترمیمی،عمل اسلیو آنها به بای پس تغییر میافت.
یکی از نگرانی های عمده بیماران ایجاد سنگ های صفراوی و همچنین افتادگی پوست با کاهش وزن سریع ناشی از اسلیو معده میباشد.معمولا با استفاده از داروهای مناسب میتوان شانس تولید سنگ های صفراوی به دنبال کاهش وزن ناگهانی را به حداقل رساند اما شل شدن و افتادگی پوست،یک مسئله غیر قابل پیشگیری و کنترل میباشد.تنها روش موثر برای کنترل این مشکل،ورزش منظم میباشد
جراحی بای پس
BMIمورد نیاز حداقل 35-مدت زمان انجام حدود2تا3ساعت جراحی
یکی دیگر از جراحی های لاغری محبوب،جراحی بای پس میباشد.این جراحی از اسلیو معده پیشرفته تر میباشد و معمولا نتایج پایدار تری نیز برای بیماران همراه دارد.در بین تمامی جراحی های لاغری،بای پس کلاسیک همان استاندار طلایی جراحی های لاغری میباشدنواع مختلفی از بای پس ها وجود دارد.اما به طور سنتی و کلاسیک آن،ابتدا معده به کمک منگنه های مخصوصی کوچک شده و فقط گنجایش حدود30سی سی حجم را خواهد داشت.سپس روده باریک به دو مسیر دور و نزدیک تقسیم میشود که غذا مسیر طولانی گذشته را سپری نکرده و از مسیر کوتاه تر در دستگاه گوارش هضمم میشود.
در انواع بای پس ها مواد غذایی به جای آنکه در قسمت ابتدایی روده باریک با مواد هضم کننده در تماس باشند، در مسیر دورتری نسبت به گذشته با ترشحات صفراوی و مواد هضم کننده تماس یافته وعمل هضم و جذب موارد غذایی با شدت و میزان کمتری انجام میشود.
تفاوت بین جراحی بای پس کلاسیک و مینی در چی میباشد؟
استاندارد جراحی های لاغری و بهترین روش برای کاهش وزن جراحی بای پس کلاسیک میباشد.اما طی چندسال اخیر یک روش جدیدتر به نام جراحی بای پس مینی معرفی شده است.در روش بای پس مینی معده کوچکتر میشود اما نه به کوچکی بای پس کلاسیک،وهمین معده کوچک شده به صورت مستقیم به قسمت میانی روده باریک یعنی ژژنوم متصل میشود و دیگرخبری از برش و اتصال قسمت های دیگر روده وجود ندارد.طبیعیتا زمانی که برش های کم تر باشد،زمان جراحی کوتاه تر و عوارض نیز کمتر خواهند بود.اما این به معنی بهتر بودن مینی بای پس در مقایسه با بای پس کلاسیک نمیباشد و بهترین روش جراحی مناسب شمارا پزشک شما تعیین میکنند
مزایا و معایب جراحی بای پس
جراحی بای پس کلاسیک استاندارد طلایی جراحی های چاقی میباشد.این جراحی برای بیمارانی که حتی از ریزخواری هم رنج میبرند مناسب میباشد.معمولا کاهش وزن ناشی از بای پس های کلاسیک و مینی پایدار تر میباشد.به طور کلی برخی عوارض خطرناک برای همه انواع جراحی های لاغری مانند نشت،آمبولی،خونریزی،عفونت و…. وجود دارد اما جراحی بای پس نیز عوارض خاص خود مانند سوء جذب برخی مواد لازم برای بدن مانند آهن را میتواند همراه داشته باشد.افتادگی پوست و ایجاد سنگ های صفراوی یکی دیگر از عوارض ناخوشایند پس از هر گونه کاهش وزن سریع میباشد.
عوارض بای پس کلاسیک و مینی بای پس
به طور کلی تمامی روش های لاغری که با جراحی انجام میشوند شانس نشت و بازشدن منگنه ها را دارند که این نشت در سه فاز کوتاه مدت،میان مدت و دراز مدت میتواند رخ دهد
همچنین کاهش دریافت مواد مغذی میتواند در برخی مواد شدید و بیمار گونه حتی باشد.
نشت از محل بخیه ها ومنگنه های جراحی یکی دیگر از عوارض احتمالی پس از جراحی های بای پس میباشد
عوارض عمومی جراحی های پاقی
خونریزی
عفونت
انسداد روده
بروز سنگ صفرا
تاخیر در بهبودی محل زخم ها
ایجاد انواع فتق های شکمی
آمبولی
ایجاد لخته خون در اندام های تحتانی
حمله قلبی
سوء جذب مواد مغذی
نشت از محل بخیه ها ومنگنه ها
ریفلاکس و سوزش اسید(به خصوص پس از اسلیو معده)
یکی از دلایل محبوبیت کمتر بای پس مینی در مقابل بای پس کلاسیک،شانس ریفلاکس و برگشت اسید بیشتر در آن میباشد
نقاهت پس از جراحی اسلیو یا بای پس
معمولا نقاهت پس از این جراحی های به دو قسمت کلی و دو بخش مراقبت های اولیه وثانویه تبدیل میشود.مراقبت های اولیه که شامل چند روز ابتدایی پس از عمل میباشد و میبایست بیماران مراقبت های عمومی پس از هر جراحی بزرگی را انجام دهند.این مراقبت ها شامل مراقبت از زخم،پیاده روی برای جلوگیری از ایجاد لخته خون و درد وحالت تهوع به دنبال جراحی هست.طی چند هفته اول پس از جراحی های چاقی،رژیم غذایی بیشتر شامل مایعات و مواد پر پروتئین میباشد.
معمولا طی روزهای اول پس از جراحی های چاقی،احساس گرسنگی در بیماران دیده نمیشود ولی میل به تنقلات و ریزه خواری ممکن است بیشتر باشد.عطش طی روزهای اول عمل طبیعی هست و به میزان دلخواه میتواند آب میل کنید.اما رژیم غذایی روزهای اول بر اساس نظر جراحان مختلف متفاوت میباشد.درد طی روزهای اول بعد از جراحی معمولا آزار دهنده نیست و بامصرف مسکن ها تا حد زیادی قابل کنترل میباشد.البته به دلیل استفاده از گاز CO2حین جراحی ممکن است،درد شانه یا کتف بعد از جراحی به مدت چند روز علاوه بر درد محل عمل،همراه بیمار باشد.
با کدام جراحی لاغری بیشتر لاغر میشویم؟
یکی از سوالات رایج بیماران آن است که کدام روش لاغری بهتر برای ما جواب میدهد و کدام روش بیشترین کاهش وزن را دارد.برای پاسخ به این سوال بهتر است نتایج جدیدترین مقاله درباره کاهش وزن طی سال اول و سال پنجم را باهمدیگر مرور کنیم
میزان کاهش وزن یک ساله با جراحی اسلیو=60درصد اضافه وزن
میزان کاهش وزن یک ساله با جراحی بای پس کلاسیک=74درصد اضافه وزن
میزان کاهش وزن یک ساله با بای پس مینی=69درصد اضافه وزن
میزان کاهش وزن 5 ساله با جراحی اسلیو=49درصد اضافه وزن
میزان کاهش وزن 5 ساله با جراحی بای پس کلاسیک=60درصد اضافه وزن
میزان کاهش وزن 5 ساله با بای پس مینی=73درصد اضافه وزن
عوارض بای پس کلاسیک و مینی بای پس
به طور کلی تمامی روش های لاغری که با جراحی انجام میشوند شانس نشت و بازشدن منگنه ها را دارند که این نشت در سه فاز کوتاه مدت،میان مدت و دراز مدت میتواند رخ دهد
همچنین کاهش دریافت مواد مغذی میتواند در برخی مواد شدید و بیمار گونه حتی باشد
یکی از دلایل محبوبیت کمتر بای پس مینی در مقابل بای پس کلاسیک،شانس ریفلاکس و برگشت اسید بیشتر در آن میباشد
بالون معده
بالون معده یکی از روش های کمی تهاجمی نسبت به جراحی های چاقی میباشد.در واقع بالن معده یک روش اندوسکوپیک و غیر جراحی برای لاغری میباشد که معرفی شده است.بالن معده در طی مدت حدود15دقیقه با اندوسکوپی معده کارگذاری میشود.بالن های مختلفی در دنیا وجود دارند اما عملکرد کلی آنها یک محفظه سیلیکونی میباشند که با نرمال سالین (نوعی مایع پزشکی)پر شده و باعث کاهش حجم پذیری معده برای غذا میشود.
بالن معده در مقایسه با روش های جراحی،هزینه کمتر و عوارض کمتری دارد ولی در مقایسه با روش های جراحی نتایج لاغری پایداری ممکن است نداشته باشد و پس از خارج کردن بالن،رعایت های بیمار برای نگهداری نتیجه بسیار مهم و کلیدی میباشد.کارگذاری بالن معده دیگر نیازی به تغییر در آناتومی دستگاه گوارش نداشته و عوارض ناشی از این تغییرات را برای بیماران همراه ندارد.
بالون معده عوارض خاص خود نظیر حالت تهوع، استفراغ و درد های شکمی را طی چند روز اول پس از کارگذاری ممکن است داشته باشد.این عوارض معمولا با داروهای تجویزی توسط پزشک شما قابل تحمل میباشد.سوزش معده و برگشت اسید یکی از مشکلاتی است که با کارگذاری بالون ممکن است تشدید شود.برخی عوارض نادر بالون معده شامل:انسداد مجاری گوارشی با بالون،سوراخ معده،خالی شدن یا پر شدن بیش از حد بالون معده که همگی نیاز مند مداخله های فوری برای درمان میباشند.
مطالب
درد پس از جراحی اسلیو معده معمولا شدید نبوده و با مصرف مسکن های ساده قابل کنترل میباشد.البته طی 48ساعت اول بعد از جراحی،درد صرفا با مسکن های مخدری تسکین میبابد
میزان کاهش وزن به طور عمومی در هر دو روش لاغری تقریبا یکسان میباشد،تنها تفاوت انجام این دو روش بر اساس شرایط تغذیه ای و معده ای بیمار میباشد
به طور عمومی بهتر است بالون معده بیشتر از 6ماه نگهداری نشود
برای انجام جراحی اسلیو معده یا بای پس با بیمه میبایست شاخص توده بدنی شما حداقل 40باشد.البته در صورتی که مبتلا به قند خون یا فشار خون هستید،با شاخص توده بدنی 35هم شامل بیمه میباشد